Koyungözü böceği ( Aphodius contaminatus ), Scarabaeidae familyasına ait, Aphodiinae alt familyasında yer alan bir gübre böceği türüdür. Adını, göz şeklini andıran belirgin deseni sebebiyle almıştır.
Koyungözü böcekleri, tipik olarak küçük boyutlu böceklerdir. Vücutları oval ve dış iskeletleri serttir. En belirgin özellikleri, sırt kalkanlarında (elytra) bulunan ve bir gözü andıran desenlerdir. Bu desenler genellikle koyu renkli bir zemin üzerinde açık renkli halkalardan oluşur. Boyutları türlere göre değişiklik gösterebilir, ancak genellikle birkaç milimetre uzunluğundadırlar. Renkleri kahverengi, siyah veya kırmızımsı tonlarda olabilir.
Koyungözü böcekleri, Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'da yaygın olarak bulunurlar. Genellikle otlaklarda, meralarda ve çiftliklerde görülürler. Geniş yayılım alanları, farklı iklim ve toprak koşullarına uyum sağlayabildiklerini gösterir.
Koyungözü böceklerinin yaşam döngüsü, diğer gübre böceklerine benzerdir. Dişiler, gübre yığınlarının içine yumurtalarını bırakırlar. Yumurtadan çıkan larvalar, gübre ile beslenirler ve birkaç larva döneminden sonra pupa olurlar. Pupa dönemi tamamlandıktan sonra ergin böcekler ortaya çıkar.
Koyungözü böcekleri, temel olarak otçul hayvanların gübreleriyle beslenirler. Özellikle koyun, sığır ve at gübrelerini tercih ederler. Gübredeki organik maddeleri parçalayarak toprağın besin döngüsüne katkıda bulunurlar.
Koyungözü böcekleri, ekosistemde önemli bir role sahiptirler. Gübreyi parçalayarak toprağın havalanmasını sağlarlar ve bitkiler için gerekli olan besin maddelerinin döngüsüne katkıda bulunurlar. Ayrıca, gübre yığınlarının oluşmasını engelleyerek, zararlı sineklerin üreme alanlarını azaltırlar. Ekosistem dengesi için faydalı organizmalardır.
Koyungözü böceklerinin popülasyonları, habitat kaybı, tarım ilaçları ve gübre kullanımındaki değişiklikler gibi faktörlerden etkilenebilir. Ancak, genel olarak yaygın bir tür oldukları için şu anda tehdit altında değillerdir.
Koyungözü böcekleri, doğrudan insanlara zarar vermezler. Aksine, gübreyi parçalayarak ve toprağın verimliliğini artırarak tarıma dolaylı olarak katkıda bulunurlar. Bazı kültürlerde, gübre böcekleri bereket ve şans sembolü olarak kabul edilirler.
Bu makale, koyungözü böcekleri hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Daha fazla bilgi için, bilimsel yayınlara ve diğer güvenilir kaynaklara başvurulabilir.